10 Haziran 2010 Perşembe

ONLARI UNUTMAYIN – 16

Bitlis Defterdarı'nın Hanımı

Kurtuluş savaşımız var olma mücadelesidir. Bu savaşı, yılların savaş yorgunu ulusumuz, gücünün tükendiği son noktada son bir kez silkinerek sonlandırdı. “Onları unutmayın dizisi” büyük çoğunluğu, bu var olma mücadelemizin, bir anlamda adsız kahramanlarına bir saygı duruşu niteliğindedir.
Amacım unutulmalarını önlemek, biz yaşayan torunlarının, vatan topraklarında sonsuz uykularında olan atalarımızın bize emanet ettiği bu topraklarda rahatça ve özgürce soluk alırken onları hatırlaması, yad etmesi, bilenlerin, kendi inancında dualarını göndermeleri içindir.
Bu kahramanlarımız arasında kadınlarımızın da erkekleriyle omuz omuza mücadele ettikleri, kanlarını döktükleri, şehit ya da gazi olduklarını bilmem söylememe gerek var mı? Tarihin tozlu sayfalarından tüm bu aziz varlıklarımızı çıkarıp gün yüzüne ve göz önüne getirmeyi hedeflediğimden beri araştırmalarımı elden geldiğince yürütüyorum.
Aralarında biri var ki ne yazık ki bize adı dahi miras kalmadı. Hemen hiçbir kaynakta yazılmış iki satır cümle dışında bir açıklama dahi yok. “Bitlis Defterdarı’nın hanımı” adı altında verilen bilgi;

Maraş’ta Fransızlarla savaş 21 Ocak 1920′de başlamış, bu yılın 12 Şubat’ında Fransızların geri çekilmesiyle sona ermiş, Maraş düşman işgalinden kurtulmuştur.
Maraş’ta düşmana karşı verilen mücadelede en fazla yararlılık gösterenler arasında Bitlis Defterdarı’nın Hanımı da bulunmaktadır. Bitlis Defterdarı’nın Hanımı, Maraş’ın Kayabaşı Mahallesinde düşmanın hazırladığı mazgala yaklaşarak sekiz düşmanı öldürmüş, daha sonrasında da erkek elbisesi giyerek milis kuvvetlerine katılmıştır
.”

Hakkındaki tüm bilgi bundan ibaret. Başkaca en ufak bir bilgi dahi yok. Bu bilginin bilinen tek kaynağı ise Mustafa Kemal’in bir telgrafı;

Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal imzasıyla, Maraş’ın Kayabaşı mahallesinde oturan Bitlis defterdarının eşi hanımın saldırgan düşmana karşı gösterdiği olağanüstü kahramanlığı bildiren 3 Şubat 1920 tarihli telgraf:

“Sivas Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Heyet-i Riyasetine

Maraş’ın Kayabaşı mahallesinde sakin Bitlis defterdarının haremi Hanım İslamların hûn-ı masûmunun nâ-hak yere akıtılmasından ve birçok hânmânların söndürülmesinden galeyana gelerek hanesinden açtığı mazgaldan dindaşlarımızı imha için islâm mahallâtına saldıran düşmanlara ateş açarak akşama kadar sekiz düşmanı telefe muvaffak olduğu ve akşam üzeri erkek elbisesiyle ve kemal-i cür’etle muhafaza-ı ırz ve can kaygusu ile silâha sarılmış bulunan mücahidîn-i islâmiye sunûfuna iltihakla bilfiil müsademâta iştirak eylemekte bulunduğu bildirilmiştir.
3 Şubat 336
Heyet-i Temsiliye namına
Mustafa Kemal”

Kayda geçen tek yazılı metin bu. Ne Maraş savunmasına ait belgelerde ve ne de başkaca hiçbir kitap, anı ya da kaynakta ek bir bilgi yok. Sadece Güngör Gençay’ın “Senem Ayşe” (ki bu kahraman kadını da ileride yazacağım) adlı çalışmasında, Senem Ayşe’nin Bitlis Defterdarı’nın hanımı olması ihtimalinin kuvvetli olduğu konusunda bir yorumu var. Ancak, Senem Ayşe’nin kimlik bilgilerinin bilinir olması ve eşinin Bitlis Defterdarı olduğu konusunda hiçbir onaylayıcı belge olmaması karşısında bu eşlemeye katılmadığımı ifade etmeliyim.

İsmini dahi not edemediğimiz bu aziz kadın hakkında ne diyebiliriz başkaca? Ruhu şad olsun, nur içinde yatsın…

6 yorum:

  1. Teşekkür ediyorum Mehmet bey,gizli kalmış kahraman Türk kadınını bizlerle paylaştığınız için.
    Her zaman savunmuşumdur,Türkiyenin geleceğinde kadınların rolünü ve onların cesaretine hayranım,ben bilmem kocam bilir zihniyetinin yıkıldığı gün Türkiyede çok şey değişecekdir.

    Saygılar sevgiler.

    YanıtlaSil
  2. Tufan bey,
    yorumunuza çok teşekkür ederim. Sırada ismen belirlediğim ve kısmen araştırma yaptığım o kadar çok isim var ki... Zaman buldukça araştırıp hazırlamaya çalışacağım. Sevgiler.

    YanıtlaSil
  3. Paylaşım güzeldi. Çalışmalarınızda başarılar dilerim.
    Teşekkürler...

    YanıtlaSil
  4. Çok önemli ve asla gözardı edilemeyecek bir başarı öyküsü bu, kahraman Türk Kadınlarımız!

    Kimbilir daha ne çok kahraman kadınlarımız var Kurtuluş mücadelesinde canı pahasına erkekleriyle birlikte omuz omuza mücadele vermiş!

    Günümüzün bazı kadınları keşke dersler alabilseler bu kahramanlarımızdan!sadece süs objesi ve cinsellik teması dışında içi kof saman yığını sözüm ona sanatçı geçinen kadınların cirit attığı tv larda ve show programlarında onları örnek almayı tercih etmek yerine!bileğinin kuvvetini, aklı ile ve gerçek mücadelesi ile gösterebilseler bu yanlış imajı silseler daha doğru olmaz mı!

    elbette dün olduğu gibi bugünde çok ama çok başarılı hemcinslerim var örnek alınacak! ama nedense kadınlarımız ve yeni yetişen genç kızlarımız kendilerine dayatılan bu 'amerikanvari yaşamları' modelleri örnek almayı tercih ediyorlar!..

    bu güzel paylaşım için teşekkürler Mehmetbilgehanmerki,
    esen kalın...

    YanıtlaSil
  5. Ülkemizin varlığında çok önemli bir rol oynamışlar kadınlarımız. Erkekler ile omuz omuza, beraber olmuşlardır.
    Mustafa Kemal Atatürk "Dünyada hiçbir milletin kadını, 'Ben Anadolu kadınından daha fazla çalıştım, milletimi kurtuluş ve zafere götürmekte Anadolu kadını kadar himmet gösterdim' diyemez" şeklinde onurlandırmıştır kadınlarımızı.Böyle kadınlara,erkeklere,gençlere,insanlığa ihtiyacımız var şimdi.Çok teşekkürler,yine bilmedikelrimi öğrettiniz..Sevgilerimle..

    YanıtlaSil
  6. Sevgili Aysema,
    Çok teşekkürler. Daha fazla çalışmak için beni yüreklendiriyorsunuz.

    Sevgili Esmir,
    Kuşkularınıza ben de katılıyorum. Zaman zaman gerçekten moral bozucu örnekleri hep birlikte yaşıyoruz. Ancak dediğiniz gibi her şeye rağmen gelecekten umutluyum. Tek şart, geçmişi bilmeyen geleceği kuramaz. Sevgiyle kalın.

    YanıtlaSil